Het ontkrachten van de mythe van Mentor: hij was een watje

Odysseus, koning van Ithaca, ging vechten in de Trojaanse oorlog en liet zijn vrouw Penelope en zijn zoontje Telemachus thuis achter. Hij benoemde zijn oude vriend Mentor tot voogd over zijn zoon en het koninklijk huis. Mentor moest Telemachus beschermen en alles leren over het leven.

Helaas vertrouwde Odysseus op de verkeerde man. In plaats van te dienen als beschermer, zorgde Mentor voor een complete ravage, waardoor het huishouden van Odysseus in verval raakte. Telemachus werd onzeker, besluiteloos en zijn vermogen om zijn geboorterecht op te eisen werd betwijfeld.

Gelukkig voor Odysseus bemoeiden de goden zich graag met het leven van gewone stervelingen en de godin van de wijsheid, Athena, kwam tussenbeide. Zij verscheen aan de jonge Telemachus in verschillende gedaanten, waaronder de menselijke vorm van Mentor, om hem advies en aanmoediging te geven. Athena verhoogde zijn gevoel van eigenwaarde, was zijn rolmodel, bepleitte en tradt voor hem op, en spoorde hem aan autonomie te ontwikkelen. Het was dus niet Mentor die Telemachus leiding gaf, maar de Griekse godin van de wijsheid, Athena.

De moderne versie van het Homerische heldendicht Illias beeldt mentoren af als heilig, zelfopofferend en bijna bovenmenselijk in hun vermogen om hun leerlingen te veranderen. Homerus portretteert Mentor echter als een oude dwaas en een publiek lachertje.

Een ingrijpende herschrijving van de oorspronkelijke mythe van Athene's rol als Mentor heeft het woord mentor de moderne betekenis gegeven. François Fénelon, de leermeester van Louis XIV's kleinzoon, construeerde het mentor-archetype in zijn boek 'De avonturen van Telemachus, zoon van Ulysses'. Deze 18e-eeuwse internationale bestseller verhaalt over de reizen van Telemachus en zijn mentor, die de ware held van de roman is met zijn boodschap van wereldvrede, eenvoud en broederschap der mensen. Vleierij in koninklijke kringen leidde ertoe dat tutoren mentoren werden genoemd. De term 'mentor' werd gemeengoed in de decennia na dit boek, en dat is de ECHTE oorsprong van het woord mentor.